HDD, SSHD, SSD, EMMC Bakım ve Performans Optimizasyonu

Sponsorlu Bağlantılar

Hangi Disk Türünü Kullanıyorsunuz ?

  • HDD

    Kullanılan: 2 33.3%
  • SSHD

    Kullanılan: 0 0.0%
  • SSD

    Kullanılan: 2 33.3%
  • SSD + HDD

    Kullanılan: 2 33.3%
  • EMMC

    Kullanılan: 0 0.0%

  • Kullanılan toplam oy
    6
PALA.

PALA.

Üye
    Konu Sahibi
HDD, SSHD, SSD, EMMC Bakım ve Performans Optimizasyonu
Hızlandırma konularında eskiden kabahat, işlemcide yada RAM de aranırdı.
Sonra SSD teknolojisinin gelişmesiyle asıl yavaşlığın sebebi ortaya çıktı, diskler...
Bilgisayar, tablet, telefon ve daha bir çok cihazda bulunan depolama birimlerinin performansı için neler yapılabilir.

Uyarı: Bu ayarları yapmadan önce, her ihtimale karşı sisteminizi ve önemli dosyalarınızı yedekleyin...
Öncelikle çok karıştırılan bazı genel terimlerden bahsedelim;
Sürücü: depolama alanının tamamına denir.
Bölüntü: sürücünün alt bölümlerine denir. Sistem diski C, depolama diski D,E,F... gibi.


HDD




Günümüzde en fazla kullanılan depolama birimleridir. Mekanik diskler olarakda bilinirler.
Aslında bu disklerin performansı artırılamaz ama kullanıcının yapabileceği bazı işlemler neticesinde verimliliği artırılabilir...

Diskin doğru bölünmesi ve sistem için gerekli alanın hesaplanması,
Daha format atarken diskin yanlış bölünmesi çoğu kişinin yaptığı bir hatadır.
* Sistem diskinin alanı çok fazla veya yetersiz olmamalıdır.
* Eğer sistem diskinin doluluk oranı %80' ni aşarsa performansında ciddi düşüşler başlar.
Uzun vadede sürekli aynı sektörlerin kullanımından dolayı, diskde bad sector oluşmasıda kaçınılmazdır...
* Tersi şekilde sistem diskinin çok geniş bırakılmasıda, bir süre sonra yavaşlamaya sebep olmaktadır.
Çünkü veriler diskte geniş bir alana yayılmıştır ve erişim süreside artmıştır...

Öyleyse yeterli alanı nasıl hesaplayabiliriz ?
Size fikir vermesi açısından ihtiyacınıza ve diskinize göre 2 durumu göz önün de bulundurabilirsiniz;

1) Sistem için gerekli alanı doğru hesaplamak,
Bu alan, kullandığınız işletim sistemine ve yüklediğiniz 3. parti yazılımların boyutuna göre değişiklik gösterir...
Bu sebeple bunu kendiniz hesaplamalısınız... Örneğin; windows sistem gereksinimleri için 15 gb disk alanı istiyor.
Sizin yüklediğiniz 3. parti yazılımların boyutu 10 gb var diyelim, toplamda 25 gb eder...
İlerleyen zamanda bunun güncellemeler ve ek yazılımlarla 2 katına çıkacağını göz önüne alalım 50 gb olsun.
Sonra diskin doluluk oranının %80' ni aşmaması gerektiğini de göz önüne alıp 63 - 65 gb olarak belirleyelim.

2) Diskin en hızlı %10 luk dilimini kullanmak (en dış kısmını)
Diğer önemli bir hususta mekanik disklerde diskin en hızlı dilimini kullanmaktır.
WD marka 1 Tb boyutundaki (2.5 inç 5400rpm) diskin, ilk 100 gb lık % 10 luk diliminde 120 mb/sn okuma-yazma hızı var.
Diskin ortalarında yani 500gb’lık diliminde, bu hız 80 mb/sn değerlerine kadar düşmekte. Yani %50 performans farkı var.
Bu sebeple C diskini çok geniş veya dar yapmayın ve yanlışlıkla D’ye işletim sistemi kurmayın.

Yazdıklarımı toparlarsam ihtiyacımızı 63-65 gb olarak belirledik ve diskin %10 luk dilimini kullanmaya özen göstereceğiz...

Diskimiz 160 gb ise 63 gb C, 86 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 16gb yetmiyor)

Diskimiz 320 gb ise 63 gb C, 235 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 32gb yetmiyor)

Diskimiz 500 gb ise 65 gb C, 400 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 50gb yetmiyor)


Diskimiz 750 gb ise 75 gb C, 623 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 75gb yetiyor)

Diskimiz 1 tb ise 100 gb C, 831 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 100gb yetiyor)

Diskimiz 2 tb ise 200 gb C, 1662 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 200gb yetiyor)

Diskimiz 3 tb ise 300 gb C, 2493 gb D olacak şekilde bölebiliriz. (%10 luk hızlı kısmı 300 gb yetiyor)

Yüksek kapasiteli disklerde C bölümünü neden 65gb değil de 75, 100, 200, 300gb ayırdık ?
Çünkü diskin birim alanı sabittir ve aşırı veri yazılmamalıdır. Bu değerler idealdir...

Not: 1 tb disk, 931 gb görünür. Bu yüzden 100 gb C, 831 gb D olmalıdır. Bu hesaplamayı da size bıraktım...

C bölüntüsü mavi renk / D bölüntüsü açık mavi renk...

Ayrıca şunuda belirtelim 7200 rpm diskler, 5400 rpm disklere göre %33 daha performanslıdır...
2.5 inçlik disklerde 5400 rpm 120 mb/sn hıza sahipse, 7200rpm 160 mb/sn sıralı okuma yazma hızına sahiptir.
2.5 inç disklerde genelde 1-2 plaka varken, 3.5 inçlerde plaka sayısı 3 ve üzerinde olabiliyor.
Bu yüzden 3.5 inçlik diskler hem çap, hemde plaka sayısı fazla olduğundan, en az %50 daha performanslı olur.
Zamanın teknolojisine göre bu hızlar değişiklik göstermektedir...

* HDD ler darbelere karşı çok hassastırlar. Özellikle laptop kullanıcıları, format işlemini masanın üzerinde yapın.
Çünkü format işleminde disk yoğun kullanımda olduğu için ufak darbelerden etkilenebilir.
Format dediğimiz olay diske 10-15 gb veri yazılmasından ibarettir. Günlük okuma-yazma işleminden farksızdır.
Eski söylentilere kulak asmayın, zararlı felan değildir... Ama süreklide format atmayın :)
Bir formatla birkaç yıl sorunsuz kullanabilirsiniz. Ama windowsta .log dosyaları birikeceğinden zamanla hacmi büyür...

* Diskin ön belleğini temizlemesini devre dışı bırakma,
Bu ayarı kesintisiz güç kaynağı ve bataryalı laptop tarzı cihaz kullananlar yapabilir...


* Sisteminizde yeterince RAM varsa sanal belleği kapatabilirsiniz, disk üzerine binen yükü azaltacaktır...
Ancak burada önemli bir durum var, özellikle w10 gibi sistemlerde sanal bellek çok amaçlı kullanılabiliyor, bu sebeple kapatmak yerine 100mb. değer verebilirsiniz.

* Kişisel kullanıcı klasörlerinizi başka konuma taşıyıp diskte yer açabilirsiniz...
Windows Kullanıcı Klasörlerini Taşımak (Masaüstü, İndirmeler, Belgeler, Müzikler, Videolar)

* Sistem geri yüklemeyi kapatabilir ve geri yükleme noktalarını silebilirsiniz. Disk boyutunun %5' i kadar yer kaplar...
Uyarı: Sistem geri yükleme, sisteminizde oluşan hatalarda size kurtarma noktaları oluşturur :ünlem::ünlem::ünlem:
Bu özelliği devredışı bıraktığınızda artık geri yükleme yapamazsınız. Risk alamıyorsanız uzak durun
:ünlem::ünlem::ünlem:
Bu özelliği hizmetlerden kapatmadığınız sürece önemli olaylarda, zamanla tekrar aktifleşebilir...




Disk birleştirme öncesi hazırlık;
Çoğu kişi bu işlemleri atlıyor ve sonrasında verim alamadığını, disk birleştirmenin sona ermediğini söylüyor.
Aslında sistem performansı, diskin C bölüntüsü ile alakalıdır. Dikkat edilmesi gerekenler,

* Sistem diskine müzik, video ve mümkünse oyun yüklemeyin. Depolama bölüntüsü D’ye yükleyin...
Ayrıca klasör içeriklerinizi iyileştirin Klasör İçeriklerinin Geç Yüklenmesini İyileştirmek

* Ccleaner ile tarayıcı ön belleğinizi vb. çöp dosyaları temizleyin.
CCleaner ile Mozilla Firefox ve Google Chrome için Gelişmiş Temizlik

* Gereksiz sistem dosyalarını temizleyin,



Şimdi disk birleştirmeye geçebiliriz...
Bu konuda windowsun disk birleştiricisi çok başarılıdır.
* Birleştirmek istediğiniz diskin üzerine sağ tıklayın > özellikleri seçin...


Disk birleştiriciyi otomatik kullanmak yerine ayda birkaç defa kendinizin yapması daha iyi olur.
Birleştirmek istediğiniz diski seçin, çözümle ve en iyi duruma getir seçeneklerine tıklayın.

Eğer otomatik birleştirmek isterseniz C, D, E, F gibi tüm bölüntüleri seçmeyin çok uzun sürer...
Otomatik kullanmak isteyenler aşağıdaki ayarları yapsın böylece sadece C diskini hızlı şekilde birleştirilecektir.



* Windowsun disk birleştiricisi sadece 64 mb altındaki parçalanmış dosyaları birleştiriyor.
Bunun amacı; erişim hızını küçük boyutlu dosyaların daha fazla etkilemesidir.

* Yılda birkaç defa tam birleştirme yapmak faydalıdır. Komut istemini yönetici olarak açın ve defrag c: -w komutunu girin.
Bunu diğer diskler için yapmak istersenizde c yerin d, e, f istediğiniz diskin harfini yazın.

* Ayrıca diskinizde oluşan basit hatalarıda düzeltebilirsiniz...




İşlem bu kadar. Ayda birkaç defa disk birleştirme yapabilirsiniz...
Ne kadar birleştirseniz de sık kullanılan dosyalar tekrar parçalanacaktır, abartmayın fazlası zarardır.
Amaç dosyaların disk plakasında dağınık değilde, düzenli olmasını sağlayıp erişim hızını artırmaktır...




SSHD

Normal bakımı ve kullanımı, yukarıda anlatılan HDD ile aynıdır...
Hibrit disklerdir. Bu disklerin HDD den farkı, içerisinde 4-8-16 gb gibi SSD yongası içermesidir...
Yoğun kullanılan verileri diskin kontrolcüsü 8 gb lık alana kopyalar ve ihtiyaç halinde sıcak veriler buradan çağırılır.
Böylece sık çalışan programlar ve windowsun kendisi normal HDD lerden yaklaşık 5 kat daha hızlı çalışabilir.
Bu 8 gb lık alana biz müdahale edemiyoruz burayı diskin kontrolcüsü kullanıyor ve belli bir algoritması var.

* Bu diskler SATA 2 hızına bile zor ulaşır ama hibrit olduğundan tam performans için SATA 3 bağlantısı kullanılmalıdır.
Maliyetleri normal HDD ye göre yaklaşık %50 daha fazladır.
HDD-SSD arasında geçiş teknolojisi olması bakımından pek tercih edilmemektedir...





SSD

Son 5 yılda oldukça gelişme göstermiş geleceğin depolama teknolojisidir.
Aslında HDD yokken SSD vardı ama o zamanın teknolojisinde fazla gelişmemişti...



Depolama yongasının ve kontrolcüsünün türüne göre performans farkı göstermektedir.
Günümüzde M.2 SSD ler ön plandadır. Bunlarda genel olarak kendi arasında 2 ye ayrılır.

1) SATA M.2 SSD, bu diskler SATA 3 (6gb/s) hızında çalışır, maksimun 600 mb/sn okuma yazma yapabilir.
2) NVMe M.2 SSD lerde tam performans için tercih edilmelidir. Bu diskler 32 gb/s yani saniyede 3.3 gb veri işleyebilir.

Medyaları görüntülemek için kayıt olmalısınız
128 gb SSD fiyatına, 2tb HDD alabilirsiniz ama bu sadece, performansa kapasite gözüyle bakmaktır...
Eğer yeni SSD alacaksanız performans odaklı modellere yönelin, HDD den belki yüz kat daha fazla erişim hızına sahipler.

Normalde günlük işlerde, sistem RAM de çalıştığı için SSD farkını tam anlamayabilirsiniz. Mesela antivirüs ile tarama yapalım,
HDD ile 1 saat civarı süren virüs taraması SSD lerde birkaç dakikada bitmektedir. Bu fark erişim hızından kaynaklanıyor.
İşlemciden, bataryadan, zamandan, güçten kazanç sağlarken birim zamanda daha fazla işlem yapabilirsiniz...

Genel yapılacak ayarlar;
SSD lerde ayar yapmak pek gerekli değildir, ancak daha verimli kullanmak için bazı ayarlar var...

* SSD de disk birleştirmeye gerek yoktur. Boşuna yazma işlemi olduğundan zararlıdır, yapılmamalıdır.

* Eğer windows 7 kullanan varsa disk birleştirmeyi tamamen kapatsın. İmkanınız varsa da windows 10 a geçin.

* En iyi performans için güncel windows 10 tercih edin. SSD leri daha verimli kullanıyor ve sadece trim yapıyor...
Trim aktif mi ? Yönetici olarak komut istemine fsutil behavior query disabledeletenotify ve enter.
DisableDeleteNotify = 0 çıkarsa aktif, DisableDeleteNotify = 1 çıkarsa devredışıdır...


* Anakart, sata ahcı sürücülerinizi ve SSD firmware güncellemelerinizi gözden geçirin...

* SSD leri bölmeden tek parça halinde kullanın. Çünkü tüm hücreler homojen bir şekilde kullanılıyor.
Yani C, D, E şeklinde bölmek, uzun kullanımda diskin bir kısmını çabuk yıpratır.

* Gereksiz dosyaları temizleyin ve diski fazla doldurmayın %80 lik kısmını aşmayın...

* Sistem diskine müzik, video, resim vb. yüklemeyin. Depolama için ayrı disk kullanın...
Ayrıca klasör içeriklerinizi iyileştirin Klasör İçeriklerinin Geç Yüklenmesini İyileştirmek

* Diskin ön belleğini temizlemeyi devre dışı bırakın.




* Sisteminizde yeterince RAM varsa sanal belleği kapatabilirsiniz, disk üzerine binen yükü azaltacaktır...
Ancak burada önemli bir durum var, özellikle w10 gibi sistemlerde sanal bellek çok amaçlı kullanılabiliyor, bu sebeple kapatmak yerine 100mb. değer verebilirsiniz.

* Kişisel kullanıcı klasörlerinizi başka konuma taşıyıp diskte yer açabilirsiniz...
Windows Kullanıcı Klasörlerini Taşımak (Masaüstü, İndirmeler, Belgeler, Müzikler, Videolar)

* Sistem geri yüklemeyi kapatabilir ve geri yükleme noktalarını silebilirsiniz. Disk boyutunun %5' i kadar yer kaplar...
Uyarı: Sistem geri yükleme, sisteminizde oluşan hatalarda size kurtarma noktaları oluşturur :ünlem::ünlem::ünlem:
Bu özelliği devredışı bıraktığınızda artık geri yükleme yapamazsınız. Risk alamıyorsanız uzak durun
:ünlem::ünlem::ünlem:
Bu özelliği hizmetlerden kapatmadığınız sürece önemli olaylarda, zamanla tekrar aktifleşebilir...


* Yazma ile silme işlemi aynı miktarda ömründen götürür yani 10 gb yazma-silme işleminde 20 gb ömründen gider.
Ancak ömürleri için tasalanmaya değmez, çok uzundur ama siz yine de gereksiz işlemlerden uzak durun.

* Hızlı başlatmayı kapatabilirsiniz,
Hızlı başlatmanın SSD için pek faydası olmuyor, aksine diskte 500-1000 mb gereksiz yazma işlemine sebep oluyor.
Açılışı 5-10 saniye hızlandırırken, kapanışı 3-5 saniye yavaşlatıyor...Hızlı başlatmayı aç(önerilen) yanındaki işareti kaldırın.

Not: Artık windowsun güncel sürümlerinde hızlı başaltmayı kullanmak daha avantajlı hale geldi, dolayısıyla kapatmasanızda olur.
Bu özellik sanal bellek ve hızlı getirme ile beraber kullanılınca verimli olmaktadır. Aksi halde tek başına açmak yeterli değildir...






* Hızlı getirmeyi de kapatabilirsiniz... Çalıştır > regedit yazın ve enter.
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Memory Management\PrefetchParameters


Enableprefetcher değerine tıklayın 0 olarak değiştirin.
Enablesuperfetch değerine tıklayın 0 olarak değiştirin.

Bu değerlerden yanlız biri veya ikisi de olabilir sizde olanlar için uygulayın...

0
hızlandırmayı kapatma,
1 sadece programlar için hızlandırma,
2 sadece windows önyüklemesini hızlandırma,
3 her ikisini (1 ve 2) birlikte hızlandırma,


Hizmetlerden de hızlı getirmeyi kapatmalısınız. Ayrıca C > windows > prefetch klasörünün içinde ne varsa silin...




* Karma uyku modunu kapatabilirsiniz...
Bunu yaptığınızda hızlı başlatma, uyku modu ve karma uyku moduda devre dışı kalır.
Diskinizde RAM miktarınızın %75 i kadar yer kaplar. Yani 4 gb RAM varsa bu dosyanın boyutuda 3 gb olur...
Yönetici olarak komut istemini açin ve kapatmak için powercfg -h off açmak için powercfg -h on yazın ve enter...


* Günümüzde en makulü, 128-256 gb SSD ye windows kurup, depolama içinde HDD kullanmak gibi duruyor.
Bu tabi sizin tercihiniz. Böylece performans ve depolama yönünden rahat edersiniz...

Detaylı bilgi için ENPEDİ' yi ziyaret edin...Nonpasaran'a buradan selam olsun...






eMMC

Embedded multimedia card yani gömülü multimedia kartlar. Bunlar flash bellek, sd kart yapısındadır...
Kullanım alanı çok geniştir cep telefonları, netbooklar, akıllı cihazlar, oyuncaklarda kullanılmaktadır.

* Windows yüklü tablet, netbook vb. cihazlarda disk birleştirme yapmayın.
Yeni çıkan modellerinde bir tür trim desteği eklendi ama güvenli veri silme amaçlı...

* Çok narin yapılı olduklarından, aşırı yazma-silme işlemi yapılmamalıdır.

* Kartı çok fazla doldurmayın ve doluluk oranını %80 üzerine çıkarmayın...

* Kartı C, D, E şeklinde bölmeyin tek parça halinde kullanın.
Bu şekilde kullanmak ömrü ve performansı açısından verimli olur.

* Duruma göre yukarıda anlatılan şekilde, sistem geri yüklemeyi ve sanal belleği kapatabilirsiniz.

Hareketli parçası olmadığı için erişim hızları yüksektir ama SSD ye nazaran yavaş kalmaktadırlar.
Ekonomik olduğu için kullanılmaktadır...

Konumuz burada bitmiştir, zamanla güncelleme yapabilirim. Diskler hakkında, genel bir verimlilik makalesi yazdım...
Konu ile ilgili sorularınız olursa çekinmeden sorun, uygun şekilde belirtirseniz memnun olurum...Güle güle kullanın :)
Not: Alıntı yapmayınız, makale tamamen bana aittir...

İlgili konular
Wise Disk Cleaner Son Sürüm İncelemesi
CCleaner İncelemesi ve Gelişmiş Disk Temizleme(Risk içerir)
Windows İmaj Alma - Geri Yükleme Macrium Reflect Free Edition (Ücretsiz)
Acronis True İmage Ücretsiz Kullanım (Windows İmaj Yazılımı)
 
Son düzenleme:
  • Beğen
  • Sevdim
Tepkiler: TheNightMare., MAERKEK, rainman3545 ve 3 diğerleri


ponçikEnişte

ponçikEnişte

Üye
ellerine sağlık!
 
  • Beğen
Tepkiler: PALA.
MAERKEK

MAERKEK

Moderator
Yararlı bir yazı teşekkürler
 
  • Beğen
Tepkiler: PALA.
Lohengram

Lohengram

Üye
:tşk:
 
  • Beğen
Tepkiler: PALA.
MAERKEK

MAERKEK

Moderator
Konu resimleri hızlı resim sitesi yüzünden gözükmüyor . Direct upload sitesine yükleyebilir misiniz ? Ya da eksiup sitesinde konu başlığında bir albüm oluşturup linki verebilirsiniz .
 
  • Beğen
Tepkiler: PALA.
PALA.

PALA.

Üye
    Konu Sahibi
Konu resimleri hızlı resim sitesi yüzünden gözükmüyor . Direct upload sitesine yükleyebilir misiniz ? Ya da eksiup sitesinde konu başlığında bir albüm oluşturup linki verebilirsiniz .
Bugün / yarın düzenlerim. Kurbağa oldu :ehe
 
  • Beğen
Tepkiler: MAERKEK
Mobilator

Mobilator

Emekli Yönetici
Faydalı konu, teşekkürler.
 
  • Beğen
Tepkiler: PALA.


Üst Alt